GENEL TANITIM:Almus,Orta Karadeniz Bölgesinde Güneyi Yıldız dağı eteklerine kadar ulaşan Sivas,Kuzeyi Niksar ilçesi,Doğusu Tozanlı Vadisi,Batısı Tokat ili ile sınırlanmış etrafı orta ve küçük ölçekli tepelerle çevrili doğu ve batı yönleri ufki görüş açısına sahip bir vadide kurulmuştur. Bölgesel olarak Kuzeyinde Karadeniz bölgesi,Güneyinde İç Anadolu Bölgesi bulunmaktadır.Almus-Niksar güzergahından bir saatlik zaman diliminde Karadenize,Almus-Çevreli-Sivas istikametinde 1-2 saatlik bir zamanla İç Anadolu Bölgesine ulaşmak mümkündür.Karadeniz bölgesi istikametine ulaşılırken sık ormanlarla kaplı yüksek dağlarla çevrili,yeşil bitki örtüsünün bolca  bulunduğu dik yamaçlı coğrafya göze çarpar.İç Anadolu Bölgesi istikametinde,Almus sınırlarını çıkana kadar ormanlık alanlar ve yeşil bitki örtüsü devam eder.Sivas sınırlarında düz ve geniş ovalar bulunmakla beraber orman ve yeşil örtü çok azdır.Almus ta ormanlar meşe,kayın.çam,ladin,sedir  ardıç başta olmak üzere çeşitlilik gösterir.Gelişmiş bir orman dokusuna sahiptir.Almus’un merkez rakımı 850 mt dir.Bölgede sanayii yatırımı olmamakla beraber orman ürünleri sanayii için oldukça yüksek bir rezerve sahiptir.Çevresinde bulunan yüksek tepelerde hayvancılığa elverişli yaylaklar ve otlaklar mevcuttur.Ayrıca arıcılık için çok elverişli bitki ve çiçek dokusu bulunmaktadır.Bölgemizde sanayi tesislerinin bulunmaması sebebiyle doğası her zaman yeşil,suları berrak ve temiz,havası bol oksijen ihtiva etmektedir.Bu sebeple yaylalarına rağbet çoktur.Yaz aylarında hemen hemen bir köy yoğunluğu kadar nüfus bulunmaktadır.İlçemize bağlı 10 belde 33 köy bulunmaktadır.

DOĞA UNSURLARI:Almus merkez itibariyle, Doğusu baraj gölü ve Yuva köy,Güneyi Çevreli ve Ormandibi kasabaları,Güney batısı Gevrek köyü,Güney doğusu Karadere ve Babaköyü,Kuzeyi Ataköy kasabası,Batısı Topoğrafik olarak Tokat Almus-Karayolu bağlantısını sağlayan boğaz la çevrili çanak şeklinde bir vadiye kurulmuştur.İlçe Güney doğu istikametinde meyilli bir arazi üzerindedir.Almus’un en değerli toprakları olan ve 3 ayrı akarsudan beslenen vadisi 1961 yılında yapılan hidroelektrik santralinin suları altında kalmıştır.İlçemizin doğası Almus’un genel doğa özellikleri ile bütünlük sağlar.Kuzeyi,Güneyi ve batısı ormanlık alanlarla kaplıdır.Doğusunda ise Almus baraj gölü ve Tozanlı havzası mevcuttur.Ormanları çam,kayın,meşe,sedir,ardıç,kızılcık,ıhlamur,yabani antep fıstığı ağacı gibi ağaç örtüsüne sahiptir.Almus’un Kuzey doğu bölümünde 6 km mesafede Ormanevleri piknik alanı bulunmaktadır.Bu bölge Milli parklar bünyesindedir.Bu özellikleri ile doğa unsurları çeşitlilik arz eder.Akarsularından,Yaylalarından,Baraj gölünden,doğal çim alanlarından,her köşesinde doğal piknik alanlarından kısaca Almus’ta Doğanın her türlü unsurlarından çeşitli şekillerde faydalanmak mümkündür.Bunları bir sıralamaya koyacak olursak;

1-YABAN HAYATI VE AV:İlçemizin büyük bölümünün ormanlarla kaplı olması yaban hayatını çeşitlendirmiştir.Kara hayvanı oldukça çoktur.Bunlardan hemen akla gelenler Ayı,domuz,kurt,tilki,vaşak,sansar,yabani kedi,dağ keçisi,tavşan,bazı bölgelerde ceylan,Kanatlılardan keklik,yaban güvercini(Hopal),Çulluk,üveyik,bıldırcın,yaban tavuğu,alakarga(alakese),sığırcık,karatavuk,cilleyik,kartal,atmaca,doğan.Su hayvanlarından ördek(yaklaşık 6-7 çeşit)yaban kazı,andık,karabatak,balıkçı kuşu,baştankara,mezmertek,martı,kuğu ve daha sayamadığımız onlarca çeşit..

Almus yaban hayatı ile ilgili Avcılar kulübü bulunmakta ve faaliyeti devam etmektedir. Kış aylarında  genellikle tarım zararlısı olan domuz için sürek avı yapılır.Avlanması belli şartlara ve sürelere bağlı olan av hayvanları ise Yaban hayatını koruma kurullarınca verilen izin süresince avlanabilir.Yasak dönemlerde avlanma yapılmaz.Bölgemizde yaban hayatının geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi çok kolaydır.Çünkü bozulmamış doğal ortam hayvanların üremesi,çoğalması ve gelişmesi için çok müsaittir.Detaylı bir çalışmayla av sporu turizme kazandırılabilir.Bugün Antalya bölgesinde yapılan paralı av bölgemizde çok daha güzel yapılabilir.

 2-SU SPORLARI VE SU ÜRÜNLERİ; Almus hidroelektrik santralinin yapımına 1961 yılında başlanıp,1966 yılında su tutulma işlemi gerçekleşmiştir. Yani 44 yıldır Baraj gölü mevcuttur. Yeşilırmak üzerine kurulu baraj gölü 4000 ha.lık alanı kaplar.Çevresi yaklaşık 70 km uzunluğundadır.Eni 2 km,uzunluğu 22 km dir.Toplam su hacmi 950 milyon m3 tür.en derin yeri yaklaşık 80 mt dir.Göl toplam 3 akarsu ile beslenmektedir.Yılın her mevsimi su toplama kapasitesi mevcuttur.Almus gölü göçmen su kuşları için geçici bir barınak görevi de görmektedir. Göl kenarlarında oldukça doğal piknik alanları mevcuttur. Koyları temiz, yüzme ve dalış sporları için elverişlidir. Göl alanında su sporları yapmak için her türlü tabii ortam mevcuttur. Baraj gölünde su kayağı, kürek, kano, yelkencilik, jet ski, yüzme, dalma gibi su sporlarını yapmaya çok elverişlidir.Üç akarsudan beslenen gölde kirlilik söz konusu değildir.Bu sebeple gölde su ürünleri doğal ortamda çoğalma ve beslenme imkanına sahiptir.Mevcutta gölde yetişen balıkları sazan,yayın,tatlı su kefali,kaya balığı,gümüş balığı ve somon olarak sayabiliriz.Ayrıca kafes ağlarda alabalık yetiştirilmektedir.120 kg ve üzeri ağırlıkta yayın balığı,10-20 kg ağırlığında sazan,5-8 kg ağırlığında alabalık bulunmaktadır.Bu balıkların çok gelişmesinin sebebi üç akarsudan beslenen gölün doğal beslenme ortamının çok geniş olmasıdır.

Almus’ta su ürünlerini geliştirme çalışmaları Almus Su Ürünleri Meslek Yüksek Okulunca yapılmaktadır.Bilimsel araştırmalarla mevcut su ürünlerinin korunması,geliştirilmesi ile birlikte alternatif su ürünleri araştırmaları yapılmaktadır.Deneyimli ve uzman bir kadroya sahip olan yüksekokulda ilave iki bölüm açılması çalışmaları devam etmektedir.Bu bölümlerden biri Çevre ve Doğa Koruma bir diğeri de Sahil Güvenlik ve Can kurtarma dır.Halen göl üzerinde Kafes ağlarda alabalık yetiştiriciliği yapılmaktadır.Bunlara bağlı olarak sahillerde yeni alabalık lokantaları kurulmaya başlanmıştır.Bütün bunlar ilçenin ekonomisi için önemli gelişmelerdir.Ayrıca Almus’ta Yeşilırmak üzerinde Almus Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğünce yapılan araştırmalarda kahverengi benekli bir alabalık türü bulunmuştur.Bu türe şimdiye kadar hiçbir balık envanterinde rastlanmamıştır. Halen üzerinde araştırmalar yapılmaktadır. Araştırmalar sonucunda muhtemelen bu tür balık literatürüne Almus Alası ve veya benzeri isimlerle geçecektir. Yeşilırmak kenarında kurulan alabalık tesisinde ise yavru üretimi yapılmakta ayrıca beton ve toprak havuzlarda ekonomik değeri olan alabalık yetiştirilmektedir. Aynı zamanda da bu mekânda piknik yapma imkânı oldukça geniştir.

3-KAMPİNG ALANLARI:Almus baraj gölünün sol sahil şeridinde ormanlık alan göle çok yakındır.Bazı bölümlerde ormanla göl iç içedir.Birbirinden farklı ve güzellikte birçok koy bulunmaktadır.Bu alanlar kamp kurmak için çok ideal yerlerdir.Hafta sonları amatör balıkçılar bu yerlerde kamp kurup balık avlarlar.Çam ormanı ile gölün kucaklaştığı sahillerde bol oksijenli bir ortamda sabahın ilk saatlerinde gölde oluşan yakamoz insanın ruhunu da dinlendirir bedenini de.Bunun dışında yeşilırmağın yeşil olduğu tek yer olan kıyılarda kamp yapmak mümkündür.Gece yatarken Yeşilırmağın ninnisiyle uyumak,sabah güzel kuşların tatlı nameleri ile uyanmak ne hoştur.Yayla  ve dağ havasını yaşamak isteyenler ise Almus’un göle ve yeşilırmağa yüksekten bakan yaylalarında kamp yapabilir,yayla ve çiçek kokulu havasını teneffüs edebilirler.Kısacası isteyen baraj gölü kenarında, isteyen yeşilırmak kenarında ve isteyen yayla kokulu mekânlarda kamp yapma imkânına sahiptir.

4-RAFTİNG ALANLARI:Almus Gölünü besleyen 3 ayrı akarsudan en büyüğü Tozanlı vadisinden gelen ırmaktır. Yeşilırmağın ana kaynağını oluşturur.Yüksek dağların eteklerinden doğarak baraj gölünün besler.Baraj gölüne ulaşana kadar kat ettiği mesafe mükemmel bir rafting alanıdır.Irmak bazı yerlerde coşkulu bir arslan gibi kükrerken,bazı yerlerde uysal bir kedi gibi nazlı nazlı ve sakin sakin akar.Yeşilırmağın Gümeleönünde gölle kucaklaştığı yere kadar heyecanlı bir rafting,arkasından gölde tatlı bir sandal sefası yapılabilir.Yeşilırmağın hareketli suları gölle buluştuktan sonra biraz yorgunluk atar ve dinlenir.Burada gücünü ve enerjisini toplayan Yeşilırmak Almus-Ataköy santralinden sonra koşusuna devam eder.Aynı zamanda rafting heyecanı da başlar.Dar geçitlerden  ve vadilerden geçerken doyumsuz rafting heyecanı da yaşanmaya başlar.

 5-YAMAÇ PARAŞÜTÜ: Almus’un çevresinde küçük ve orta ölçekli tepeler bulunmaktadır. Ormanlık alanlara doğru çıkıldıkça yüksekliklerde artar.1500 ve üzeri bir yüksekliğe çıktığınızda yamaç paraşütü için çok uygun alanlar bulunabilir. Bu alanlarda yamaç paraşütü ile uçmanın zevkini ve heyecanını yaşayabilirsiniz. Ayrıca birçok yerde çim kayağı yapma imkânı bulunmaktadır. Yılın en sıcak olduğu aylarında bile yamaç paraşütüne uygun hava sirkülâsyonuna sahip yamaçlar mevcuttur. Yamaç paraşütü yaparken yeşil ve mavinin doyumsuz güzelliklerini uçmanın keyfiyle birlikte yaşayabilirsiniz. Yeşilırmak vadisine hâkim tepelerden yamaç paraşütü yaparken hem gölün hem yeşilırmağın güzelliklerini doya doya seyredebilirsiniz.

İKLİM ÖZELLİKLERİ:Almus Karadeniz bölgesi ile İç Anadolu Bölgesinin tam orta yerinde kesişme noktasında bulunmaktadır.Yani iki bölgenin geçiş alanıdır.Bu sebeple her iki bölgenin özelliklerini gösteren bir iklime sahiptir.Bu özellikleri ile kendine has karma bir iklim yapısına sahiptir.Karadeniz bölgesine kar yağarken Almus daha ılıman bir havaya sahip olur.İç Anadolu sıcaktan kavrulurken Almus’ta hava insanı bunaltmayan bir seviyede bulunur.Hele baraj gölü kenarı deyimi yerindeyse püfür,püfür eser.Baraj gölünün yapımından sonra kış ayları daha yumuşak,yaz ayları ise daha serin geçmektedir.Bu özelliği ile Almus çevre il ve ilçelerin mesire yeri haline gelir.

 İLÇE DÜZENİ VE PLANLAMA: Almus 1954 yılında ilçe olmuştur.1939 yılında Eski Almus mevkiinde kurulan yerleşim alanı 1939 depreminden sonra şimdiki yerine taşınmıştır. İmar planı düzenlidir. Yolları cadde ve sokakları birbirine paralel olarak düzenlenmiştir. Çıkmaz sokak ve kapalı yol bulunmamaktadır.1987 yılında yenilenen imar planı ile ilçe imarı 3 kat daha genişletilmiştir.Yeni yerleşim alanlarının geneli bahçeli nizam yapı yoğunluğuna sahiptir.İlçe yaklaşık 80 ha alana kurulmuştur.Nüfusu 7100 dür.Bu rakam yaz aylarında artmaktadır.İlçe idaresine bağlı 36 resmi birim mevcuttur.Bir adet Su Ürünleri Meslek Yüksek Okulu,Bir adet Çok programlı Almus lisesi ve bünyesinde klasik lise,biri pansiyonlu ilköğretim okulu olmak üzere 2 adet ilköğretim okulu bulunmaktadır.Bir adet Türkiye elektrik üretim,bir adet Türkiye elektrik dağıtım AŞ bulunmaktadır.

 BELEDİYE ÇALIŞMALARI:İlçede mahalli idare olar Belediye 1954 yılından beri kısıtlı imkânlarla hizmet vermektedir. Son on yılda bazı gelişmeler olsa da yeterli olduğu söylenemez. Almus’un turizme kazandırılması ve yazlık bir kent olmasını sağlamak amacıyla Belediye çeşitli tip ve çok yönlü projeleri hayata geçirmeyi hedeflemektedir. Sahile yakın bir alanda planlanan konutlar  geniş bahçeler içinde sakin ve huzur dolu bir ortamda yaşam alanları oluşturmayı hedeflenmektedir.Henüz planlama aşamasında olan bu projeyle ilçemiz hem ekonomik anlamda hem turizm bazında istenilen seviyeye ulaştırılacaktır.Hedef Almus’u geniş kitlelere tanıtmak,gelişimi hızlandırmak ve ekonomiyi canlandırmaktır.